ટ્રમ્પના શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં જીનપિંગને આમંત્રણ, પીએમ મોદીને કેમ નહીં ?

-> ભારત-અમેરિકા સંબંધો માટે ભારતે રાજદ્વારી નિર્ણય લીધો :- જ્યારે ટ્રમ્પે મોદીને મળવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી, ત્યારે ભારતીય રાજદ્વારીઓ સમક્ષ એક મુશ્કેલ પ્રશ્ન ઉભો થયો. 2019માં ‘હાઉડી મોદી’ કાર્યક્રમ દરમિયાન ટ્રમ્પની પરોક્ષ ચૂંટણી લીડને રાજદ્વારી ભૂલ માનવામાં આવી હતી. ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયે નિર્ણય લીધો કે અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવારોથી અંતર જાળવી રાખવું ભારતના લાંબા ગાળાના હિતમાં રહેશે.જો મોદી ટ્રમ્પને મળ્યા હોત અને કમલા હેરિસ ચૂંટણી જીતી ગયા હોત, તો ભારત-અમેરિકા સંબંધો પર તેની નકારાત્મક અસર પડી શકી હોત. આ જ કારણ હતું કે મોદી ટ્રમ્પને મળ્યા નહીં.

-> ટ્રમ્પની નારાજગી અને શપથ ગ્રહણ સમારોહનું આમંત્રણ :- એવું માનવામાં આવી રહ્યું છે કે ટ્રમ્પ એ વાતથી નાખુશ હતા કે મોદીએ તેમની સાથે મુલાકાત કરવાનું ટાળ્યું, કારણકે મોદી સાથેની મુલાકાત તેમને ચૂંટણીમાં ફાયદો આપી શકી હોત. જોકે, ટ્રમ્પ ચૂંટણી જીતી ગયા અને હવે તેઓ ફરીથી રાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ લેવા જઈ રહ્યા છે. ટ્રમ્પે શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં મોટાભાગે એવા નેતાઓને આમંત્રણ આપ્યું છે જેઓ વૈચારિક રીતે તેમની નજીક છે અથવા જેમણે ખુલ્લેઆમ તેમનું સમર્થન કર્યું છે.ચીન સાથે બગડતા સંબંધોને ધ્યાનમાં રાખીને ટ્રમ્પે ખાસ કરીને રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગને આમંત્રણ આપ્યું છે, જોકે જિનપિંગે તેમના એક વરિષ્ઠ પ્રતિનિધિને મોકલવાનો નિર્ણય લીધો છે.

-> વિદેશ મંત્રી જયશંકરની મુલાકાત અને આમંત્રણનો પ્રશ્ન :- વડા પ્રધાન મોદીને આમંત્રણ નહીં મળે તેવી અટકળો વચ્ચે, વિદેશ પ્રધાન એસ. જયશંકર ડિસેમ્બરના અંતમાં અમેરિકા ગયા હતા. તેમણે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રની સંક્રમણ ટીમ અને અન્ય ટોચના અધિકારીઓને મળ્યા. ભારત સરકારે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે આ મુલાકાત બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોને મજબૂત બનાવવા માટે હતી. વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા રણધીર જયસ્વાલે જણાવ્યું હતું કે – વિદેશ મંત્રીની વોશિંગ્ટન ડીસી મુલાકાતનો હેતુ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારત-અમેરિકા વ્યાપક વૈશ્વિક વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીમાં થયેલી પ્રગતિની સમીક્ષા કરવાનો હતો.ટોચના સરકારી સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ભારતમાંથી ક્યારેય કોઈએ રાષ્ટ્રપતિના શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં હાજરી આપી નથી. અમારો ઉદ્દેશ્ય અમેરિકામાં બંને પક્ષો – ડેમોક્રેટ્સ અને રિપબ્લિકન – સાથે સમાન સંબંધો જાળવવાનો છે.

-> ભારતનો સંતુલિત અભિગમ :- ભારતે હંમેશા ખાતરી કરી છે કે અમેરિકા સાથેના તેના સંબંધો કોઈ એક રાજકીય પક્ષ પૂરતા મર્યાદિત ન રહે. ટ્રમ્પ અને મોદી વચ્ચેના સંબંધો સારા રહ્યા હોવા છતાં, ભારતે પોતાનું રાજદ્વારી સંતુલન જાળવવાનો નિર્ણય કર્યો.

-> આગળ વધવાનો રસ્તો શું છે? :- વડા પ્રધાન મોદીના શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં હાજરી ન આપવાથી કોઈ લાંબા ગાળાની અસર નહીં પડે. ટ્રમ્પ વ્હાઇટ હાઉસમાં હોય કે કોઈ અન્ય, ભારત-અમેરિકા સંબંધો મજબૂત રહેશે.