Bindia
વિશ્વ રાજનીતિ ફરી એક વાર નવા વળાંકો લઈ રહી છે. રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન ડિસેમ્બર 2025માં ભારતની મુલાકાતે આવી શકે છે. પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર, પુતિનનો પ્રવાસ 5 અને 6 ડિસેમ્બરના રોજ નક્કી થઈ શકે છે. આ મુલાકાતને માત્ર દ્વિપક્ષીય સંબંધો સુધી મર્યાદિત ના રાખીને વૈશ્વિક સ્તરે પણ મહત્વપૂર્ણ ભેળવણી તરીકે જોવામાં આવી રહી છે — ખાસ કરીને રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ, ઊર્જા વેપાર, અને અમેરિકાની ટેરિફ નીતિઓના વધતા દબાણ વચ્ચે.
ભારત-રશિયા સંબંધો – દાયકા જૂનો વિશ્વાસ
ભારત અને રશિયા વચ્ચેનો સંબંધ સોવિયેત યુગથી અતૂટ રહ્યો છે. સંરક્ષણ, અવકાશ વિજ્ઞાન, ઉર્જા, અને અણુશક્તિ જેવા ક્ષેત્રોમાં બંને દેશોએ વિશ્વસનીય અને વ્યૂહાત્મક સહકાર કર્યો છે. આજે જ્યારે વિશ્વમાં અસ્થિરતા વધી રહી છે, ત્યારે પુતિનની આ મુલાકાત ભારત-રશિયા સંબંધોને નવા પડાવ પર લઈ જવાનું સંકેત આપે છે.
મોદી–પુતિન મુલાકાત: આ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા થવાની શક્યતા
પુતિનની ભારત યાત્રા દરમિયાન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથેના દ્વિપક્ષીય સંવાદમાં અનેક મહત્વના મુદ્દાઓ પર ચર્ચા થશે:
– સાંજેદાર ઊર્જા સહયોગ – ક્રૂડ ઓઈલ અને ગેસ સપ્લાય વધારવા માટે નવા કરાર
– ટેરિફ વિવાદ – અમેરિકાના દબાણ વચ્ચે ભારત અને રશિયા વચ્ચે વ્યાપાર સુગમ બનાવવો
– સૈન્ય સહયોગ – સંયુક્ત ડિફેન્સ પ્રોજેક્ટ્સ અને ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફર
– અંતરરાષ્ટ્રીય પરિપ્રેક્ષ્ય – બ્રિક્સ, યુનાઇટેડ નેશન્સ અને G20 જેવા મંચો પર સહયોગ
મહત્વનું છે કે અમેરિકા દ્વારા લાગુ કરાયેલી ટ્રમ્પ ટેરિફ્સ અને બીજી વેપાર નીતિઓએ રશિયા–ભારત વચ્ચેના તેલ અને ઉર્જા વેપારને અસર પહોંચાડી છે. આ મુલાકાત દરમિયાન આ મુદ્દા ચર્ચાના કેન્દ્રમાં રહેવાની પૂરી શક્યતા છે.
નવી દિલ્હીમાં ભવ્ય સ્વાગતની તૈયારી
પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ગયા વર્ષે શાંઘાઈ સહકાર સંસ્થા (SCO)ની સમિટ દરમિયાન પુતિનને ભારત આવાનું આમંત્રણ આપ્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું કે, “ભારતના 1.4 અબજ લોકો તમારી આતુરતાથી રાહ જોઈ રહ્યા છે.” આ વાક્ય માત્ર શિષ્ટાચાર નહોતું, પણ રશિયા પ્રત્યેની ઊંડી લાગણી વ્યક્ત કરે છે. નવી દિલ્હીમાં રાષ્ટ્રપતિ પુતિન માટે ભવ્ય સ્વાગતની તૈયારીઓ ચાલુ છે. મુલાકાત દરમિયાન ઉદ્યોગ, ટેકનોલોજી, ઊર્જા અને સંરક્ષણ ક્ષેત્રે ઘણા મહત્વના કરારો પર હસ્તાક્ષર થવાની શક્યતા છે.
વૈશ્વિક રાજનીતિમાં બદલાતી દિશાઓ
વિશ્વમાં હાલ ઊર્જા સુરક્ષા, અર્થતંત્ર અને વિશ્વ શાંતિ સૌથી મોટા મુદ્દા છે. રશિયા–યુક્રેન યુદ્ધ પછી યુરોપ અને અમેરિકા દ્વારા રશિયા પર લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધોનું ભારત પર પણ પરોક્ષ અસર થઈ છે – ખાસ કરીને ક્રૂડ ઓઈલ અને શસ્ત્રસજ્જતા અંગે. આ સંજોગોમાં પુતિનની મુલાકાત બંને દેશો માટે લાંબા ગાળાના વ્યૂહાત્મક નિર્ણયો માટે એક નવો દિશાસૂચક તબક્કો સાબિત થઈ શકે છે.
